Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Miasta Siemiatycze za 2014 rok.

Siemiatycze, dnia 22 kwietnia 2015r.

I. Wstęp

             Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 10 i art. 9tb ustawy za dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, jednym z zadań gminy jest dokonanie corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi.

II. Zagadnienia ogólne

1. W 2014 roku odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie Miasta Siemiatycze odbywał się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Miastem Siemiatycze a MPO Sp. z o. o. w Białymstoku. Firma ta została  wyłoniona w drodze przetargu nieograniczonego na „Odbieranie i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych z  nieruchomości zamieszkałych  znajdujących się w granicach administracyjnych Miasta Siemiatycze”, a umowa została zawarta na okres od 01.01.2014r. do 31.12.2014r. Oferta cenowa złożona przez MPO Sp. z o.o. w Białymstoku wyniosła 1 035 533,16 zł brutto.
2. Odpady komunalne z nieruchomości niezamieszkałych odbierane były w ramach indywidualnych umów zawartych pomiędzy właścicielami tych nieruchomości a Przedsiębiorstwem Komunalnym  Sp. z o. o. w Siemiatyczach lub MPO Sp. z o. o. w Białymstoku.
3. W ramach podpisanej umowy, na terenie miasta Siemiatycze MPO Sp. z o. o. w Białymstoku, zorganizowało punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK), który znajduje się przy ul. Ciechanowieckiej 23. Do PSZOK mieszkańcy mogą dostarczać odpady objęte selektywną zbiórką tj. odpady opakowaniowe (szkło, plastik, metal, opakowania wielomateriałowe i papier), odpady "zielone", popiół, wielkogabarytowe, zużyte opony, odpady budowlane i rozbiórkowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie, przeterminowane leki i chemikalia.

Zużyte baterie można było również wrzucać do pojemników ustawionych w 5 punktach na terenie miasta (przedszkola, szkoły, biblioteka, urząd). Zużyte leki przyjmowane były w 7 aptekach, w których znajdują się pojemniki na te odpady.

3. Ocena możliwości technicznych i organizacyjnych Miasta Siemiatycze w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi

1. Możliwość przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.       

            Na terenie miasta Siemiatycze nie ma możliwości przetwarzania odpadów komunalnych.   Wszystkie niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, zgodnie z wytycznymi "Planu Gospodarki Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2012-2017", przyjętego do wykonania uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego Nr XX/234/12, przekazywane były do Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Hajnówce. Tam poddawane były sortowaniu (proces R12) w celu wysegregowania odpadów, które można poddać recyklingowi lub odzyskowi. Z danych przekazanych przez ZZO w Hajnówce wynika, że średni procentowy odzysk poszczególnych grup odpadów wysegregowanych z odpadów zmieszanych to:

• 1,9%  - odpady opakowaniowe (przekazane do firm prowadzących recykling)
• 1,2% - odpady budowlane i rozbiórkowe (poddane kruszeniu, a następnie przekazane osobom fizycznym i jednostkom organizacyjnym nie będącym przedsiębiorcami)
• 53,4% - odpady przeznaczone na paliwo alternatywne (paliwo przekazywane jest do cementowni)
• 32,9% - frakcja do kompostowania
• 8,7% - frakcja balastowa (19 12 12) przekazana do unieszkodliwienia na składowisko odpadów w miejscowości Olchówka, w gminie Narewka; w 2014r. powstało 262 Mg tego odpadu.

Odpady "zielone" odebrane w 2014 roku, przekazywane były do ZZO w Hajnówce, gdzie poddane zostały procesowi kompostowania. Odpady powstałe po kompostowaniu przekazano do unieszkodliwienia na składowiskach odpadów lub do ich rekultywacji. 

Od 06.10.2014r. ZZO w Hajnówce wstrzymał przyjmowanie odpadów zielonych ze względu na modernizację instalacji do ich przetwarzania. Po tym terminie odpady zielone przekazywane były na bazę MPO Sp. z o. o . w Białymstoku, gdzie są magazynowane.

Na terenie Siemiatycz nie przeprowadzano wstępnej segregacji odpadów zebranych selektywnie. Odpady zbierane przez mieszkańców do worków i pojemników żółtych odbierane były jako odpad 15 01 06 (zmieszane odpady opakowaniowe). Przekazywane były do ZZO w Hajnówce lub na bazę MPO Sp. z o.o. w Białymstoku, gdzie poddawane były segregacji (proces R12). W wyniku tej segregacji wydzielono odpady opakowaniowe (zostały przekazane firmom recyklingowym) oraz paliwo alternatywne (poddane odzyskowi - przekształceniu termicznemu w cementowni). Wg danych uzyskanych z ZZO w Hajnówce i MPO Sp. z o. o. w Białymstoku – w wyniku takiej segregacji nie powstała żadna pozostałość przeznaczona do składowania.

Pozostałe odpady opakowaniowe  i inne zbierane i odbierane selektywnie przekazywane były bezpośrednio do firm prowadzących recykling lub zagospodarowanie w inny sposób.

2.  Ilość odpadów komunalnych odebranych z terenu Miasta Siemiatycze

W 2014 roku z terenu miasta odebrano łącznie 3971,1 Mg odpadów komunalnych, w tym:

• niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne – 2887,5 Mg
• odpady "zielone"- 154,9 Mg
• opakowania z papieru i tektury – 170,9 Mg
• opakowania ze szkła – 197,7 Mg
• opakowania z tworzyw sztucznych – 2,4 Mg
• zmieszane odpady opakowaniowe – 143,8 Mg
• opakowania wielomateriałowe – 0,1 Mg
• odpady budowlane i rozbiórkowe – 97,0 Mg
• popiół z palenisk domowych – 99,8 Mg
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny – 14,6 Mg
• odpady wielkogabarytowe – 36,9 Mg
• zużyte opony – 3,6 Mg
• przeterminowane leki – 0,6 Mg
• odpady z czyszczenia ulic i placów – 33,7 Mg
• odpady z targowisk – 13,7 Mg
• inne odpady nieulegające biodegradacji – 113,9 Mg

3. Osiągnięte przez Miasto Siemiatycze w 2014 roku poziomy:

• poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania – 6,4%
• poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji: papieru, szkła, tworzyw sztucznych i metalu – 46,3%
• poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne materiałów budowlanych  i rozbiórkowych – 100%

            Osiągając ww. poziomy Miasto Siemiatycze spełniło obowiązek zapisany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

4. Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.

Analizując obecnie obowiązujący system odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, można stwierdzić, że działa on sprawnie i nie występują większe problemy z jego funkcjonowaniem.

Częstotliwość odbioru poszczególnych rodzajów odpadów oraz ilość worków i pojemników przeznaczonych na odpady zbierane selektywnie okazała się wystarczająca w 2014 roku.

Punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK) jest położony na terenie miasta, w miejscu ogólnodostępnym, a godziny jego otwarcia są tak ustalone, aby bez problemów każdy   mieszkaniec mógł z niego skorzystać. Nie ma więc potrzeby organizacji dodatkowego punku lub wydłużenia godzin otwarcia już istniejącego.

Około 96% mieszkańców miasta zadeklarowało segregowanie odpadów i większość z nich wywiązuje się z tego obowiązku. Zdarzają się jednak przypadki nieprawidłowego segregowania odpadów, zwłaszcza w zabudowie wielorodzinnej. Dlatego, w porozumieniu z zarządcami budynków wielorodzinnych, organizowana zostanie dodatkowa akcja informacyjna na temat segregacji odpadów.

W listopadzie 2014r., w ramach edukacji ekologicznej mieszkańców, Miasto Siemiatycze wydało 1000 egzemplarzy przewodnika pn. „ABC ODPADÓW czyli co każdy mieszkaniec Siemiatycz o śmieciach wiedzieć powinien”  oraz wydrukowano 1000 naklejek REKLAMIE STOP. Wszystkie te materiały informacyjne przekazano mieszkańcom Siemiatycz. Uruchomiono również aplikację mobilną ABC ODPADÓW na smartfony.  W ABC ODPADÓW znaleźć można informacje  dotyczące ilości wytwarzanych odpadów oraz systemu segregacji odpadów w Siemiatyczach. Przedstawione są sposoby na ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów oraz ciekawostki dotyczące recyklingu – czyli co można wytworzyć ze śmieci. Aplikacja mobilna zawiera również aktualny harmonogram odbioru odpadów, dzięki czemu mieszkańcy mogą sprawdzić terminy odbioru odpadów dla poszczególnych ulic. Całość zadania została sfinansowana z dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku..

W 2014 roku Miasto Siemiatycze nie realizowało innych zadań inwestycyjnych związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.

IV. Koszty obsługi systemu odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych w 2014 roku

1. Odbiór  i zagospodarowanie odpadów komunalnych – umowa z MPO Sp. z o.o. w Białymstoku  - 1 035 533,16 zł
2. Kampania informacyjna – 0,00 zł
3. Obsługa administracyjna:

• wynagrodzenie pracowników z pochodnymi – 125 301,19 zł
• szkolenie pracowników z kosztami delegacji – 1 262,00 zł
• programy komputerowe – 229,42 zł
• literatura fachowa – 0,00 zł
• przesyłki pocztowe, wezwania, zakup art. papierniczych, tonerów, obsługa bankowa, itp. – 1 088,15 zł

Łączny koszt : 1 163 413,92 zł

       4. Wpływy z tytułu opłat od mieszkańców za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

• wpłacone do dnia 31.12.2014r. – 1 126 192,38 zł
• zaległości na dzień  31.12.2014r. – 44 652,12 zł
• nadpłaty na dzień 31.12.2014r. – 4 589,42 zł
• należności z tytułu opłat od mieszkańców – wg złożonych deklaracji– 1 166 255,08 zł

V. Liczba mieszkańców Siemiatycz - na dzień 31.12.2014r.

1. Liczba mieszkańców zameldowanych. - 15 024
2. Liczba nieruchomości zamieszkałych, dla których złożono deklarację – 2 201
3. Liczba mieszkańców wynikająca ze złożonych deklaracji – 11 308

             Różnica w liczbie zameldowanych a faktycznie zamieszkałych mieszkańców, którzy są ujęci w złożonych deklaracjach wynika z faktu, że część zameldowanych osób na stałe przebywa poza Siemiatyczami (za granicą, uczniowie, studenci). Istnieją również nieruchomości, dla których deklaracja na odbiór odpadów składana jest tylko na określony czas np. na miesiące wakacyjne (lipiec, sierpień)  lub świąteczne (grudzień, kwiecień).

VI. Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Obecnie przeprowadzana jest analiza, na podstawie danych przekazanych przez firmy odbierające odpady komunalne stałe i ciekłe, którzy z  właścicieli nieruchomości, pozbywający się nieczystości ciekłych oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są zobowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, nie zawarli umowy na w/w usługi.

Wstępna weryfikacja danych wykazała, że na terenie miasta Siemiatycze znajduje się 665 szamb i 22 przydomowe oczyszczalnie ścieków. Wg danych za 2014 rok, przekazanych przez przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych (szamb), w zeszłym roku opróżniono 267 szamb. W związku z powyższym, na podstawie posiadanych danych, obecnie analizowane jest  wypełnianie w/w obowiązku przez właścicieli nieruchomości, którzy nie korzystają z sieci kanalizacyjnej. Stwierdzone w analizie nieprawidłowości, stosownie do Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,  mogą być podstawą do wszczęcia postepowania wyjaśniającego wykryte nieprawidłowości, a w konsekwencji do wydania decyzji, o której mowa w art. 6 ust. 6-12 w/w ustawy.

Miasto Siemiatycze objęło systemem odbioru odpadów komunalnych nieruchomości zamieszkałe, natomiast właściciele pozostałych nieruchomości, na których wytwarzane są odpady komunalne, są zobowiązani do zawarcia indywidualnej umowy na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorcą wpisanym do Rejestru Działalności Regulowanej w Mieście Siemiatycze.

Jako nieruchomości, o których mowa wyżej, traktowane są miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz budynki użyteczności publicznej.

Budynki użyteczności publicznej (urzędy, szkoły, przedszkola, przychodnie, banki) znajdujące się na terenie miasta mają podpisane umowy na odbiór odpadów komunalnych

W Siemiatyczach zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) jest 991 podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Działalność gospodarczą, wg miejsca jej prowadzenia, można podzielić na następujące rodzaje:

1. Działalność polegająca na obsłudze biurowej działalności gospodarczej, prowadzona w części lokalu mieszkalnego - wg Ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z  dnia 28 listopada 2014 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 87), opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszcza się w ramach opłaty dotyczącej nieruchomości zamieszkałej.
2. Działalność prowadzona na nieruchomości zamieszkałej objętej gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych.
3. Działalność prowadzona na nieruchomości niezamieszkałej, która nie podlega pod gminny system odbioru odpadów komunalnych.

Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o. o. w Siemiatyczach w 2014 roku miało zawartą umowę na odbiór odpadów komunalnych z 200 nieruchomości, natomiast MPO Sp. z o. o. w Białymstoku – ze 114 nieruchomości.

 Analizując adresy prowadzenia działalności gospodarczej pod kątem złożenia dla danej nieruchomości deklaracji na odbiór odpadów komunalnych, wstępnie stwierdzono, że 60 nieruchomości niezamieszkałych, na terenie których prowadzona jest działalność gospodarcza, nie posiada zawartej umowy na odbiór odpadów komunalnych. Jeżeli dokładniejsza analiza to potwierdzi, może to być podstawą do wszczęcia postepowania wyjaśniającego wykryte nieprawidłowości, a w konsekwencji do wydania decyzji, o której mowa w art. 6 ust. 6-12 Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.